DESIGN

Letterpress: οταν μελανι και χαρτι γινονται ενα

Θυμάμαι την πρώτη φορά που έπιασα στα χέρια μου μια κάρτα όπου το κείμενό της  ήταν σκαμμένο βαθιά στο χοντρό χαρτόνι και το μελάνι είχε γεμίσει τα αυλάκια των γραμμάτων με τόση ακρίβεια και τόση χρωματική ζωντάνια που θα νόμιζε κανείς ότι αυτό το πράγμα δεν είναι φτιαγμένο από ανθρώπινα χέρια, αλλά από τίποτα απειροελάχιστα μικροσκοπικά πλάσματα που πάνε και τρώνε το χαρτί επιφανειακά, σχηματίζοντας καμπύλες και γραμμές, και γράμματα και λέξεις…κι αφήνουν πίσω τους χρώμα γιατί τόσο πολύ τους άρεσε η γεύση.

Στην πραγματικότητα όμως τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά αλλά κατά κάποιον τρόπο εξίσου μαγικά! Η συγκεκριμένη τυπογραφική τεχνική λέγεται letterpress (υψιτυπία), την εφηύρε ο Johannes Gutenberg το 1945 περίπου και να πως δουλεύει:

Ο τεχνίτης έχει ένα κάρο αρχειοθετημένα συρτάρια γεμάτα με μεταλλικά ή ξύλινα γράμματα, πολλά γράμματα. Κεφαλαία, μικρά, serif, san serif και σε πολλά μεγέθη. Αφού λοιπόν διαλέξει τους χαρακτήρες του, συνθέτει το επιθυμητό κείμενο με γράμματα και κενά πάνω σε μια πλακέτα και τα δένει όλα αυτά καλά μαζί για να μην κουνηθεί τίποτα απ’ την θέση του. Συνέχεια έχει το μηχάνημα, ένα πιεστήριο με  κυλίνδρους που περιστρέφονται διαρκώς κάνοντας συντονισμένα 3 κινήσεις: περνάνε με μελάνι την πλακέτα-φέρνουν σε θέση πάνω από την πλακέτα το χαρτί-πιέζουν αυτά τα δυο μαζί και τα ταααν…μαγικό!